Siostra Czesława Próchnicka OP urodziła się i do momentu wstąpienia do klasztoru klauzurowego mniszek dominikańskich w Świętej Annie k/Przyrowa w 1926 r. mieszkała w Pełkiniach, w majątku należącym do Witolda i Jadwigi Czartoryskich.
Stefan Swieżawski (1907-2004) - historyk filozofii, autor ponad 250 prac naukowych. Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej. Studiował na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, a potem w Paryżu. Przez ponad 30 lat był kierownikiem Katedry Historii Filozofii KUL. Na jego duchowy rozwój znaczny wpływ wywarło Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej "Odrodzenie", założone w 1919, którego prezesem był w roku akademickim 1927/1928. Tam zetknął się z Janem Czartoryskim. Jako jedyny świecki obserwator z krajów Europy Wschodniej brał udział w obradach Soboru Watykańskiego II. Był tercjarzem dominikańskim, został pochowany w habicie. Czytaj więcej...
Janusz Pezda (ur. 1960) - doktor habilitowany, pracownik naukowy Zakładu Historii Powszechnej Nowoczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego, badacz dzieju rodu Czartoryskich.
Marceli Handelsman (1882-1945) - mediewista, historyk dziejów nowożytnych i najnowszych, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (od 1919 r.), twórca Instytutu Historii UW. Jako historyk interesował się szczególnie działalnością księcia Adama Czartoryskiego, jest autorem jego niedokończonej biografii (wydanej pośmiertnie w trzech tomach). Czytaj więcej...
Matylda Sapieżyna (1873-1968) - żona Pawła Sapiehy (1860-1934), magnata, pierwszego prezesa Polskiego Czerwonego Krzyża. Wyszła za niego za mąż w 1893 r. Byli właścicielami majątku w Siedliskach. We wspomnieniach zatytułowanych My i nasze Siedliska przedstawia bardzo barwny i ciekawy obraz dziejów polskiej arystokracji pierwszej połowy XX w.
Ojciec Ireneusz Łuczyński OP (1916-2009) - dominikanin, pochodził z Jarosławia. Pierwsze śluby zakonne złożył w 1935 r., święcenia kapłańskie przyjął w 1940 r. W Zakonie Dominikańskim przeżył 75 lat. Otrzymał tytuł Magistra Świętej Teologii. Jest pochowany na cmentarzu parafialnym w Gidlach.
Włodzimierz Alfons Czartoryski (1895-1975) - o dwa lata starszy brat Jana Franciszka (późniejszego o. Michała), ostatni właściciel majątku w Pełkiniach, kurator Muzeum Czartoryskich w Krakowie w pierwszych latach II wojny światowej.
Jadwiga z Dzieduszyckich Czartoryska (1867-1941) - matka Jana Franciszka (późniejszego o. Michała) Czartoryskiego, żona księcia Witolda Czartoryskiego (od 1889 r.), matka dwunaściorga dzieci. Zmarła w Pełkiniach, pochowana została w Zarzeczu w rodowym mauzoleum Dzieduszyckich.
ks. Jan Gralewski (1868-1924) - działacz oświatowy, społeczny i polityczny. W 1891 r. przyjął święcenia kapłańskie. Zmuszony w 1900 r. przez władze zaborcze do zaniechania pracy pedagogicznej, zaangażował się w pracę społeczną. W 1907 r. założył elitarną szkołę z internatem, zwaną Ogniskiem, stosującą nowe metody nauczania. Za sprzeciwianie się wprowadzeniu języka rosyjskiego do szkół Macierzy odebrano mu w 1907 rektorstwo kościoła popijarskiego w Warszawie i wydalono z Królestwa, a po powrocie w 1908 r. zakazano głoszenia kazań. Autor podręczników do nauki religii dla klas niższych.
ks. Władysław Korniłowicz (1884-1946) - studiował nauki przyrodnicze, w 1905 r. wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie i w 1912 r. przyjął święcenia kapłańskie. Jako kapelan towarzyszył walczącym na frontach wojny polsko-bolszewickiej w latach 1919-1920, m.in. pod Lwowem, Sokolnikami i Skniłowem. W okresie międzywojennym wspierał lwowskie środowisko "Odrodzenia". W 1930 r. zamieszkał w Laskach pod Warszawą w Zakładzie dla Niewidomych, który stał się odtąd centrum jego życia i apostolstwa. Wkrótce stał się ojcem całego dzieła Lasek, skupiającego różne placówki opieki i szkolenia niewidomych oraz związane z nimi apostolstwo wobec ludzi poszukujących wiary. Zmarł z powodu choroby nowotworowej 26 września 1946 r. We wrześniu 1978 r. rozpoczęto jego proces beatyfikacyjny.
Ojciec Pius Bełch OP (1916-2008) - po maturze wstąpił do dominikanów, w 1936 r. złożył pierwsze śluby zakonne, pięć lat później przyjął święcenia kapłańskie. Pracował m.in. w Prudniku (1946-1953) i w Tarnobrzegu. Ostatnie lata życia spędził w Borku Starym k/Rzeszowa, tam też został pochowany.
Czesław Mączyński (1881-1935) - w 1902 r. zgłosił się jako ochotnik do artylerii w garnizonie Jarosław; po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do 29 Pułku Artylerii Polowej, w 1917 r. otrzymał stopień kapitana; dowódca obrony Lwowa w listopadzie 1918 r., następnie uczestnik ofensywy na wschód; w 1922 r. wybrany do sejmu z ramienia Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej; odznaczony m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości z Mieczami i czterokrotnie Krzyżem Walecznych.
ks. Kazimierz Lutosławski (1880-1924) - dziennikarz, pedagog, ideowy mentor twórców skautingu i harcerstwa polskiego, projektant polskiej odznaki skautowej, która stała się pierwowzorem krzyża harcerskiego. Święcenia kapłańskie przyjął w 1912 r. po uprzednim ukończeniu studiów medycznych. Wybrany do Sejmu Ustawodawczego (1919 r.) i Sejmu I kadencji (1922 r.), był głównym autorem wstępu do konsytucji marcowej w 1921 r., roty przysięgi prezydenta i ślubowania poselskiego.
kard. Stefan Wyszyński (1901-1981) - kapłan diecezji włocławskiej, absolwent KUL, doktor nauk społeczno-ekonomicznych, w okresie II wojny światowej kapelan partyzantów i powstańczego szpitala polowego; pierwszy powojenny rektor seminarium duchownego we Włocławku; biskup lubelski (1946-1948), arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski oraz Prymas Polski (1948-1981), od 1953 r. kardynał. W okresie komunizmu niezłomny obrońca Kościoła i praw ludzi wierzących. Represjonowany za to przez władze państwowe; aresztowany i uwięziony; przez 3 lata (1953-1956) przetrzymywany w odosobnieniu. W tym czasie przygotował Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego i program przygotowań do Tysiąclecia Chrztu Polski. Wielki czciciel Matki Bożej.
Jerzy Turowicz (1912-1999) - dziennikarz i publicysta; współzałożyciel „Tygodnika Powszechnego”, katolickiego pisma o tematyce społeczno-kulturalnej; jego redaktor naczelny w latach 1945-1953 oraz 1956-1999. Skupił wokół pisma niemal wszystkich znaczących publicystów katolickich oraz niezależnych poetów. Korespondent na Soborze Watykańskim II, wiele lat poświęcił na przybliżanie Polakom dokonań Soboru. Działacz opozycyjny i społeczny, uczestnik obrad Okrągłego Stołu, po 1989 r. członek władz partii centrowych.
ks. Tadeusz Fedorowicz (1907-2002) - starszy brat ks. Aleksandra; w młodości związany z lwowskim „Odrodzeniem”; wyświęcony w roku 1936. Po wojnie, na zaproszenie ks. Władysława Korniłowicza, przybył do Lasek i został kierownikiem duchowym Zakładu dla Ociemniałych, organizatorem Krajowego Duszpasterstwa Niewidomych. Skupił wokół Lasek licznych przedstawicieli inteligencji, przyjeżdżających na przygotowywane przez niego rekolekcje i dni skupienia. Otoczył opieką wielu młodych ludzi, stał się wielkim autorytetem dla warszawskiego KIK-u. W czasach PRL-u wspierał środowiska opozycyjne. Był spowiednikiem Jana Pawła II w okresie jego pontyfikatu.
ks. Aleksander Fedorowicz (1914-1965) - młodszy brat ks. Tadeusza; wyświęcony w 1942 r. Przez cale życie zmagał się z ciężkimi chorobami (gruźlica i nowotwór). W latach 1945-1952 był kapelanem i wychowawcą niewidomej młodzieży w Laskach. W 1951 r. został organizatorem i pierwszym proboszczem parafii w Izabelinie. Wybudował kościół i stał się prawdziwym ojcem wiernych. Przed Soborem Watykańskim II, już w roku 1956, uzyskał zgodę Prymasa Wyszyńskiego (przysłaną z Komańczy) na odprawianie Mszy św. przodem do ludu i częściowe używanie języka polskiego w liturgii (czytanie lekcji przez świeckich). Zmarł w opinii świętości w 14. rocznicę erygowania parafii.
Antoni Gołubiew (1907-1979) - pisarz i publicysta katolicki, członek redakcji „Tygodnika Powszechnego”; sygnatariusz deklaracji założycielskiej Towarzystwa Kursów Naukowych (1978-1981) - niezależnego stowarzyszenia edukacyjnego zorganizowanego w celu przełamania monopolu państwa na nauczanie na poziomie uniwersyteckim. Dziełem jego życia jest epopeja historyczna Bolesław Chrobry o powstaniu i początkach państwa polskiego.
Karol Górski (1903-1988) - historyk światowej sławy, związany przed wojną z Uniwersytetem Jagiellońskim (doktorat w 1927 r.), a następnie z Uniwersytetem Poznańskim (habilitacja 1932 r.); w roku akademickim 1945/1946 przeniósł się do Torunia, gdzie od 1957 r. był kierownikiem Katedry Historii Powszechnej Starożytnej i Średniowiecznej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Badał dzieje Pomorza Wschodniego po 1466 r., strefy bałtyckiej oraz historię państwa i zakonu krzyżackiego. W archiwach watykańskich prowadził badania kopernikańskie. Jako pierwszy polski naukowiec zajmował się historią życia duchowego („Zarys dziejów katolicyzmu polskiego”). Od młodości był działaczem organizacji katolickich („Odrodzenie”, Akcja Katolicka); w 1956 r. założył w Toruniu Klub Inteligencji Katolickiej.
Kazimierz Dzieduszycki (1891-1924) - cioteczny brat Jana Czartoryskiego (ich matki były rodzonymi siostrami); był jednym ze współzałożycieli Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” we Lwowie (razem z Janem Czartoryskim, dr. Adamem Bilikiem i prof. Pawłem Skwarczyńskim). Poważnie chorował i młodo zmarł.
Adam Bilik (1899-1943) - lekarz, społecznik, działacz Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej "Odrodzenie" i Akcji Katolickiej. Początkowo studiował teologię na Uniwersytecie Jagiellońskim i przez 3 lata był alumnem krakowskiego seminarium duchownego. Następnie przeniósł się do Lwowa, gdzie w 1927 r. ukończył studia medyczne. W Krakowie działał w Bratniej Pomocy oraz katolickim stowarzyszeniu „Polonia”, które później zostało połączone z „Odrodzeniem”. Był prezesem „Odrodzenia” w Krakowie (1922-1923) i we Lwowie (1924-1925). Pod koniec lat 20. XX w. podjął pracę w Sosnowcu i tam utworzył w 1935 r. oddział Związku Polskiej Inteligencji Katolickiej. Był znaczącą postacią w Zagłębiu, autorytetem dla miejscowej ludności. Bezpłatnie leczył potrzebujących.
Paweł Skwarczyński (1903-1984) – profesor KUL, historyk, działacz katolicki. Jeden z czterech współzałożycieli Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” we Lwowie. W czasie wojny znalazł się na Zachodzie. Od listopada 1939 r. był wykładowcą i sekretarzem naukowym Uniwersytetu Polskiego Zagranicą, który powstał w Bibliotece Polskiej w Paryżu i skupiał kadrę naukową oraz techniczną i udzielał stypendiów studentom. Po wojnie podjął pracę w Londynie; był profesorem Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie, prowadził wykłady z historii prawa polskiego. Aktywnie działał na rzecz środowisk polonijnych, był współzałożycielem Fundacji Veritas, która prowadziła działalność wydawniczą oraz wspierała polskich studentów.
Ojciec Włodzimierz Kucharek OP (1913-1990) - urodził się w Rumunii, w wieku 17 lat złożył pierwsze śluby w Zakonie Dominikańskim, święcenia kapłańskie przyjął w 1938 r. Był wieloletnim mistrzem nowicjuszy i braci studentów. Pracował jako proboszcz parafii dominikańskiej we Wrocławiu, potem przez dwie kadencje był przeorem klasztoru św. Jacka w Warszawie przy ul. Freta. Był bardzo kochany i ceniony za kapłańską gorliwość. Zmarł 10 czerwca 1990 r. i został pochowany na Powązkach w grobowcu zakonnym.
Ojciec Romuald Kostecki OP (1902-1991) - urodził się w Sułowie koło Wieliczki. W wieku 16 lat złożył pierwszą profesję zakonną, a siedem lat później (w 1925 r.) przyjął święcenia kapłańskie. Studiował w Saulchoir, w Paryżu i w Rzymie. Na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie uzyskał stopień doktora teologii. Prowadził wykłady z teologii dogmatycznej we Lwowie, w Warszawie na Służewie i w Krakowie. Przez kilka lat był redaktorem „Szkoły Chrystusowej” i „Róży Duchownej”. Autor dzieł i artykułów z zakresu teologii dogmatycznej, mariologii, sakramentologii i duchowości. Zmarł 8 sierpnia 1991 r. w Warszawie.
Ojciec Bruno Mazur OP (1931-2000) - urodził się w Kramarzówce koło Jarosławia. W 1949 r. złożył pierwsze śluby zakonne, a święcenia kapłańskie przyjął w 1957 r. Był wieloletnim regensem studium, rektorem Kolegium dominikanów w Krakowie i wykładowcą historii Kościoła. Pełnił funkcję archiwisty Prowincji oraz prowincjalnego promotora beatyfikacji i kanonizacji. Jako wicepostulator procesu beatyfikacyjnego o. Michała Czartoryskiego przez wiele lat gromadził i opracowywał materiały dotyczące jego życia. 13 czerwca 1999 r. dane mu było koncelebrować Mszę św. w Warszawie, podczas której św. Jan Paweł II ogłosił błogosławionymi 108 męczenników II wojny światowej, wśród nich o. Michała Czartoryskiego. Zmarł po długiej chorobie, został pochowany w grobowcu zakonnym na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Ojciec Jacek Woroniecki OP (1878-1949) - otrzymał staranne wychowanie i wykształcenie; znał 10 języków. Służbę wojskową odbył w pułku huzarów. Studiował we Fryburgu zdobywając dwa dyplomy – z nauk przyrodniczych i z teologii. Wstąpił do seminarium duchownego w Lublinie i został wyświęcony w 1906 r. Jako kapłan diecezjalny zajmował się pracą pedagogiczną. W 1910 r. wstąpił do Zakonu Kaznodziejskiego, gdzie kontynuował pracę naukową i dydaktyczną. W latach 1922-1924 był rektorem KUL. Na warszawskim Służewie wybudował nowy klasztor z przeznaczeniem na studium generale dla braci z Europy Środkowo-Wschodniej. Został jego rektorem. W latach 30. XX w. założył zgromadzenie Sióstr Dominikanek Misjonarek Jezusa i Maryi, które miało za zadanie ewangelizowanie ludzi żyjących w reżimie komunistycznym. II wojna światowa zastała go w Krakowie; tam pozostał do śmierci. Ze względu na pogarszające się zdrowie, ostatnich 10 lat życia poświęcił pracy pisarskiej. W 2004 r. rozpoczęto jego proces beatyfikacyjny.

Życie Jana (Michała) Czartoryskiego

Kalendarium najważniejszych wydarzeń

Dowiedz się więcej o rodzinie i o rodzicach Jana (Michała) Czartoryskiego


Pierwsze lata życia

19 lutego 1897 r. - Jan Franciszek Konrad przychodzi na świat w Pełkiniach jako szóste dziecko Witolda i Jadwigi Czartoryskich

3 marca 1897 r. - chrzest w kościele parafialnym w Jarosławiu

1910-1914 - uczeń szkoły ks. Gralewskiego w Starej Wsi pod Warszawą

1914-1915 - spędza 8 miesięcy na Morawach (na zamku Frain u Stadnickich) i cztery miesiące w wojsku austriackim

1916 - matura w Cesarsko-Królewskiej II Szkole Realnej w Krakowie

Lata żołnierskie

1918-1920 - udział w obronie Lwowa i wojnie ukraińskiej oraz w wojnie polsko-bolszewickiej w dowództwie Armii Ochotniczej; udział w akcji plebiscytowej w Sosnowcu

Studia

18-20 grudnia 1919 r. - rekolekcje „półzamknięte” dla akademików w Warszawie, w kaplicy zakładu Platerównej przy ul. Pięknej, prowadził ks. Kazimierz Lutosławski

27 października 1921 r. - założenie Koła SMA „Odrodzenie” we Lwowie, Jan Czartoryski zostaje prezesem Koła Lwowskiego

31 października – 2 listopada 1921 r. - drugi zjazd Rady Naczelnej „Odrodzenia” w Krakowie; biorą w nim udział Jan Czartoryski i Kazimierz Dzieduszycki jako delegaci lwowscy

14 czerwca 1922 r. - posiedzenie Rady Naczelnej, wyłonionej przez II Zjazd „Odrodzenia” w Wilnie (17-20 grudnia 1921 r.), jako delegat lwowski bierze w nim udział Jan Czartoryski

1 sierpnia 1922 r. - w Pełkiniach powstaje tymczasowy statut „Związku Rekolekcyjnego pod wezwaniem św. Dominika”, Jan Czartoryski wchodzi w skład tymczasowej komisji organizacyjnej Związku

13 października 1922 r. - wieczór inauguracyjny „Odrodzenia” we Lwowie, prezesem na rok akademicki 1922/1923 zostaje Jan Czartoryski

styczeń – czerwiec 1923 r. - w lwowskim kole „Odrodzenia” odbywają się regularnie (w każdy piątek) zebrania dyskusyjne. Jan Czartoryski ma także kilka odczytów w tym czasie: „Deklaracja ideowa Odrodzenia”, „Cele i zadania „Odrodzenia” (wraz z A. Bilikiem), „O kursach lubelskich”, „Katolicyzm społeczny jako nieunikniona konsekwencja katolicyzmu”, „Deklaracja ideowa Młodzieży Wszechpolskiej” (wraz z A. Bilikiem)

27 października 1923 r. - prezesem koła lwowskiego na rok akademicki 1923/1924 zostaje ponownie Jan Czartoryski

pierwsze dni listopada 1925 r. - we Lwowie zjazd Rady Naczelnej, Jan Czartoryski wchodzi w skład głównej Komisji Rewizyjnej

14 listopada 1925 r. - kierownikiem sekcji zagadnień filozoficzno-religijnych na rok akademicki 1925/1926 zostaje Jan Czartoryski

5 lipca 1926 r. - przeniesiony do pospolitego ruszenia

10-17 lipca 1926 r. - rekolekcje zamknięte w domu studiów francuskich dominikanów w Le Saulchoir, Kain (Belgia), prowadzone przez o. Benoit d`Argentien'a OP

1 października 1926 r. - Jan Franciszek podejmuje studia na wydziale teologii Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie

1926-1927 - przez cały rok akademicki Jan Czartoryski leczy się u doktora W. Szymonowicza we Lwowie z powodu choroby uszu

15 października 1926 r. - rekolekcje w seminarium lwowskim, prowadzone przez superiora domu rekolekcyjnego lwowskich jezuitów

4 sierpnia 1927 r. - rekolekcje na Bielanach pod Krakowem

Powołanie dominikańskie

6-15 września 1927 r. - rekolekcje przed nowicjatem w krakowskim klasztorze dominikanów

25 września 1928 r. - pierwsza profesja w Krakowie, u grobu św. Jacka, na ręce przeora, o. Henryka Jakubca OP

1929 r. - niższe święcenia duchowne (tonsura - 28 października, ostiariat i lektorat - 30 listopada, egzorcystat i akolitat - 21 grudnia)

12 września 1931 r. - w pałacu w Pełkiniach sporządzono akt notarialny zrzeczenia się dziedziczenia przez Jana Franciszka majątku rodziny po złożeniu ślubów wieczystych w Zakonie

15-22 września 1931 r. - rekolekcje przed profesja solemną

25 września 1931 r. - profesja solemna w Zakonie Kaznodziejskim

1 listopada 1931 r. - święcenia subdiakonatu w kaplicy seminarium lwowskiego z rąk bp. Franciszka Lisowskiego

29 listopada 1931 r. - święcenia diakonatu w kaplicy Pałacu Arcybiskupiego z rąk bp. Bolesława Twardowskiego

20 grudnia 1931 r. - święcenia kapłańskie w dominikańskim kościele Matki Bożej Bolesnej w Jarosławiu z rąk bp. Franciszka Bardy, biskupa pomocniczego w Przemyślu

7 lipca 1932 r. - egzamin końcowy w kolegium filozoficzno-teologicznym we Lwowie

17 listopada 1932 r. - pierwszy egzamin jurysdycyjny na trzy lata

7-8 stycznia 1933 r. - o. Michał Czartoryski jest obecny na obradach Rady Naczelnej „Odrodzenia” w Krakowie

2 marca 1933 r. - zjazd „Związku Rekolekcyjnego pod wezwaniem św. Dominika” w seminarium lwowskim, wykład o. Michała: Cel, charakter i typ rekolekcji urządzanych przez Związek

29 maja 1933 r. - list o. Michała do Stefana Swieżawskiego z negatywną odpowiedzią na propozycję rozwiązania „Odrodzenia” (o. Michał uważał, że trzeba je umacniać, a nie rozwiązywać)

16 listopada 1933 r. - dyspensa z Kongregacji Zakonów dla o. Michała, umożliwiająca objęcie przez niego posługi magistra (wychowawcy) braci

18 listopada 1933 r. - nominacja na magistra nowicjatu i braci studentów w konwencie św. Trójcy w Krakowie, wydana w Rzymie przez o. Martina Gillet'a, generała Zakonu

23-26 marca 1935 r. - o. Michał prowadzi rekolekcje zamknięte w klasztorze ss. Urszulanek w Krakowie

23 stycznia 1936 r. - drugi egzamin jurysdycyjny na trzy lata

24-28 marca 1936 r. - rekolekcje zamknięte dla akademików w Jarosławiu, zorganizowane w ramach Związku Rekolekcyjnego; prowadzi o. Michał

7 listopada 1936 r. - mianowanie o. Michała dyrektorem Trzeciego Zakonu w Warszawie przez prowincjała, o. Henryka Jakubca OP

1937 r. – sekcją zagadnień filozoficzno-religijnych warszawskiego koła „Odrodzenia” kierował o. Michał Czartoryski, spotkania odbywały się co dwa tygodnie i przerabiano kurs filozofii świętego Tomasza z Akwinu

3 lutego 1937 r. - przyjęcie o. Michała w poczet członków Związku Obrońców Lwowa

luty i marzec 1937 r. - o. Michał prowadzi w Laskach pod Warszawą ogólno-akademickie rekolekcje zamknięte dla „koleżanek” i dla „kolegów”

15 września 1937 r. - nominacja na magistra braci studentów w domu studium w klasztorze św. Józefa w Warszawie, podpisana przez prowincjała, o. Henryka Jakubca OP

4 października 1937 r. - poświęcenie (wraz z ks. Stefanem Wyszyńskim) samochodu dla ks. Korniłowicza w Laskach pod Warszawą

20 kwietnia 1939 r. – o. Michał otrzymał jurysdykcję do spowiedzi na stałe, egzamin zdał przed komisją w konwencie św. Józefa w Warszawie

14 czerwca 1939 r. - nominacja na magistra nowicjuszy w klasztorze Świętej Trójcy w Krakowie, podpisana przez prowincjała, o. Maurycego Majkę OP

30 czerwca 1939 r. - o. Michał „zgłosił przybycie z Warszawy i zamieszkanie w Krakowie”

15 grudnia 1939 r. - nominacja na magistra braci studentów w klasztorze Świętej Trójcy w Krakowie, podpisana przez prowincjała, o. Maurycego Majkę OP

13 marca 1940 r. - otrzymuje jurysdykcję do spowiadania sióstr na Gródku od kard Sapiehy

17 maja 1941 r. - przesyła pisemną prośbę do prowincjała o zwolnienie z funkcji konsyliarza jako protest przeciwko nieskładaniu szczegółowych sprawozdań finansowych i tolerowaniu tego przez przeora klasztoru w Krakowie

24 października 1942 r. - zgoda, wydana przez biskupa Franciszka Bardę, na odprawianie mszy i spowiedź na terenie diecezji przemyskiej, udzielona na trzy lata

15 grudnia 1942 r. - mianowanie o. Michała dyrektorem Trzeciego Zakonu w Krakowie przez prowincjała o. Maurycego Majkę OP

16 lutego 1944 r. – o. Michał złożył w depozycie, w Muzeum Czartoryskich w Krakowie, skrzynkę drewnianą o wymiarach 80x32x22 cm, zawierającą dokumenty, listy rodzinne i papiery osobiste, oznaczoną literami: „OMC”

23 kwietnia 1944 r. - konspiracyjne spotkanie (dzień skupienia) „Odrodzenia”, omawiano możliwość działania Stowarzyszenia po wojnie, było obecnych ok. 40 osób, w tym także o. Michał Czartoryski

czerwiec-lipiec 1944 r. – o. Michał pełnił obowiązki kapelana w Żułowie, domu Zgromadzenia Franciszkanek Służebnic Krzyża na Lubelszczyźnie; opuścił Żułów pod koniec lipca 1944 r.

Kapelan Powstania Warszawskiego

1 sierpnia 1944 r. - o. Michał wyruszył z klasztoru na Służewie na umówione wcześniej spotkanie z okulistą; tu zastała go Godzina „W”

2 sierpnia 1944 r. - o. Michał zgłosił się do dowództwa III Zgrupowania A.K. „Konrad” i został mianowany jego kapelanem

15 sierpnia 1944 r. - Msza św. sprawowana w bramie tzw. Ubezpieczalni przy ul. Smulikowskiego; w drugiej połowie sierpnia - nasilenie ataków niemieckich na Powiślu

5/6 września 1944 r. - wycofanie się oddziałów powstańczych z Powiśla do Śródmieścia; o. Michał pozostał z rannymi

6 września 1944 r. - zajęcie Powiśla przez oddziały niemieckie; około południa wtargnięcie Niemców do szpitala urządzonego w piwnicy budynku na rogu ulic Smulikowskiego i Tamka, rozstrzelanie chorych i ich kapelana, a następnie spalenie ciał zamordowanych